مجمع الجزایری در دریای کارائیب جمهوری کوبا کشوری است تشکیل شده از مجمع الجزایری در دریای کارائیب.

پایتخت	هاوانا
واحد پول	پزو
زبان	اسپانیایی
آب و هوا	اقلیم کوبا معتدل و بادهای بسامان در این کشور در جریانند.
جمعیت	11 میلیون نفر
پیش شماره	0053
مذهب	کاتولیک
مساحت	110.841کیلومتر مربع
همسایه ها	کوبا جزیره‌ای است که در میان دریای کارائیب و اقیانوس آتلانتیک شمالی قرار گرفته‌است و مرز زمینی آن تنها با پایگاه دریائی ایالات متحده‌است که خلیج گوانتانامو نام دارد.

جمهوری کوبا

پایتخت: هاوانا
پرچم: متشکل از پنج خط متقاطع آب و سفید که از سمت بالا بر یک مثلث حاوی پنج ستاره عبور می کنند.
سرود ملی: هیمنو دی بایامو( به مبارزه با بایاموها اشاره دارد)
واحد پولی: پزو

محل و اندازه و گستردگی کوبا
جمهوری کوبا یک جزیره بزرگ است که با چندین جزیره کوچک دیگر در لبه شمالی دریای کارائیب واقع شده است و در حدود 160 کیلومتری جنوب فلوریدا است. کوبا 110.860 کیلومتر مربع مساحت دارد و بزرگترین کشور در حوزه کارائیب به شمار می رود و بیش از نیمی از سرزمین های غربی را تشکیل می دهد. کوبا را می توان از حیث بزرگی تقریبا برابر با ایالت پنسیلوانیا دانست هر چند کمی باز کوچکتر است. کوبا از فلوریدا بواسطه تنگه فلوریدا، از باهاماها و جامائیکا بوسیله کانال های مختلف ، از هائیتی بوسیله گذرگاه ویاندوارد و از مکزیک توسط کانال یوکاتان و خلیج مکزیک جدا شده است. کوبا کلا 2735 کیلومتر خط ساحلی دارد. بزرگترین جزایر این کشور را می توان جزیره جوانان (Isla de la Juventud) دانست که قبلا با نام پاینس شهرت داشت. این جزیره در جنوب غربی کوبا واقع شده و دارای مساحت 2200 کیلومتر مربع است. سایر جزایر مجموعا 3715 کیلومتر مربع مساحت این کشور را به خود اختصاص داده اند. هاوانا به عنوان پایتخت کوبا و در ساحل شمالی این کشور واقع شده است.
توپوگرافی ( مکان شناسی)
زیبایی های کشور کوبا باعث شده این کشور به عنوان مروارید آنتیل ها شناخته شود. خطوط ساحلی خلیجی، صخره ها، تنگه ها، جزایر و سایر جاذبه های دیگر طبیعی در این کشور فراوان یافت می شوند. در امتداد ساحل جنوبی کوبا ، تلاقی زیادی از مناطق روستایی و ساحلی را می بینید مانند باتلاق مشهور زاپاتا(Zapata) که در این منطقه واقع شده است . بیش از نیمی از زمین های کوبا به صورت مسطح و نورد است و مابقی بصورت کوهستانی و تپه ای هستند، در کوبا حدود یک چهارم مساحت را کوه ها تشکیل می دهند.
شرق کوبا ارتفاعات کمتری دارد و کل این قسمت در سیطره منطقه سیرا مائسترا (Sierra Maestra) قرار دارد. در منطقه مرکزی کوه های تریدید قرار دارند که البته در اطراف آنها زمین های کشاورزی و مسطح زیادی دیده می شوند. در غرب کوبا سیرا دی لوس ارگانوس (Sierra de los Organos) واقع شده است. در شمال سیرا مئیسته بزرگترین رودخانه کوبا به نام کائوتو (Cauto) جریان دارد که برای اهداف تجاری و کشتیرانی نیز از آن استفاده می شود.
آب و هوا
به جز در کوه ها ، آب و هوای کوبا نیمه گرمسیری و معتدل است. میانگین دما 21 درجه سانتیگراد در کمترین حالت و 72 درجه سانتیگراد در بیشترین حالت قرار دارد. هاوانا میانگین هوایی حدودا 25 درجه سانتیگرادی دارد. به دلیل ورزش بادهای موسمی و برفی دریایی مناطق ساحلی خنک تر هستند و معمولا برای سکونت بیشتر استفاده می شوند. فصل های بارانی کوبا از ماه مه تا اکتبر است که در مناطق کوهستانی تا 180 میلی متر و در مناطق اطراف کوبا از بین 90 تا 140 میلی متر بارندگی سالیانه وجود دارد. کمترین بارندگی در گوانتانامو و حدود 65 میلی متر سالیانه بارندگی است. ساحل شرقی کوبا اغلب محل ورزش بادهای شدید و طوفان های فصلی است که باعث خرابی های زیاد و زیان اقتصادی بالایی برای کوبا می شود.
گیاهان و جانوران
کوبا کشور بسیار غنی ای از نظر جمعیت گیاهان و جانوران است، در کل می توان تعداد گیاهان گل دار این کشور را تنها نزدیک 6000 گونه طبقه بندی کرد. مناطق کوهستانی این کشور با جنگل های استوایی پوشانده شده است اما در سایر نقاط کشور محیطی کاملا سرسبز و بخصوص با پوشش گیاهی نخل را شاهد هستیم. درخت ملی کوبا نخل سلطنتی است که در ارتفاعات 15 تا 23 متر دیده می شود. پناهگاه های سیردلوس اوراگونو و جزیره یوونتوود یا همان جوانان از مناطق محافظت شده کوبا در جنوب شرقی ایالات متحده هستند. مناطق ساحلی پایین تر در کوبا مکناطق باتلاقی و با پوشش گیاهی درخت انبه است.
در کوبا حیوانات عظیم الجثه دیده نمی شوند و همه گونه های حیوانی کوبا از حیوانات کوچک هستند. مانند خفاش های گرمسیری، جوندگان، پرندگان و بسیاری از خزندگان و حشرات را در این کشور می توان دید. در کل در طبق امادهای سال 2002 در کوبا 31 گونه پستاندار و 86 گونه پرنده شناخته شده اند.
محیط کوبا
در کوبا چندین سازمان حفاظت از محیط زیست وجود دارندکه به ترتیب خدمات پارک ملی، کمیسیون ملی محیط زیست و مناطق طبیعی، سازمان ملی برنامه آموزش حفاظت از محیط زیست، اکادمی علوم کوبا و کمیسیون حفاظت محیط زیست هستند. در این کشور دو منطقه میراث جهانی ثبت شده در یونسکو و شش تپه طبیعی بی نظیر وجود دارد و کلا با احتساب این مناطق 69 درصد از خاک و جنگل های کوبا محافظت می شوند.
مهم ترین مسئله محیط زیستی در کوبا مبارزه با جنگل زدایی و حفظ حیاط وحش است. به منظور حمایت از مبارزه با جنگل زدایی در این کشور دولت سیاست جایگزینی جنگل را جایگزین کرده است.
مشکل بعدی محیط زیستی در کوبا آلودگی خلیج هاوانا است. بیش از 71 درصد از مردم دارای آب آشامیدنی هستند و از این آب به شدت در راستای اهداف ملی حمایت می شود.
بر اساس گزارشات سال 2006 اتحادیه بین المللی حفاظت از منابع طبیعی و محیط زیست (IUCN) گونه های در حال تهدید پستانداران 11 گونه، 18 گونه پرنده، 7 گونه خزنده، 47 گونه دو زیست، 23 گونه ماهی، 3 گونه بی مهرگان و 163 گونه گیاه در کوبا بوده اند.
جمعیت
جمعیت کوبا در سال 2005 توسط سازمان ملل متحد 11.275.000 تخمین زده شد. کوبا از نظر جمعیت کشور 72 جهان در بین 193 کشور می باشد. در سال 2005 بیش از 10 درصد از جمعیت را افراد بالای 65 سال و 21 درصد را افراد پایین تر از 15 سال تشکیل می دادند. جمعیت مرد و زن یکسان دیده می شد و برای هر 100 زن دقیقا 100 مرد وجود داشت. بر اساس پیش بینی سازمان ملل تغییرات در جمعیت کوبا تاکنون باید حدود 4 درصد رشد باشد که برای کوبا رضاییت بخش است. اما رشد بیشتر برای این کشور می تواند دردسرهایی داشته باشد و به همین دلیل مهاجرت به هاوانا از طرف دولت محدود شده است.
مطابقا با تخمین سازمان ملل 76 درصد از مردم کوبا جمعیت شهری هستند و هاوانا به عنوان پایتخت کوبا جمعیتی حدود 2.189.000 نفر داشت که چیزی حدود 20 درصد از کل جمعیت کوبا را تشکیل می دهد. دیگر شهر های مهم کوبا بر اساس جمعیت را می توان سانتیاگو ،گوانتانامو و سانتاکلارا نام برد.
گروه های قومی کوبا
حدود 51 درصد از کل جمعیت کوبا دورگه ها تشکیل می دهند. سفید پوستان این کشور 37 درصد و سیاهان 11 درصد جمعیت را تشکیل می دهند.
زبان رسمی
زبان رسمی مردم کوبا اسپانیایی است.

مذاهب

کلیسای کاتولیک رومی هرگز در کوبا موفقیت و تاثیری که در سایر کشور های لاتین داشته را نداشته است. هر چند در دهه 1950 تقریبا بیش از 85 درصد از کوبایی ها اسما کاتولیک رومی بودند ولی به عقیده خود کلیساها تنها 10 درصد آنها واقعا پیرو این مذهب بودند. در بین دهه های 1980 تا 1990 این درصد به 40 درصد رسید و در سال 2004 مطابق با آخرین نظر سنجی ها و برآوردها تنها 40 تا 45 درصد مردم بصورت اسمی پیرو مذهب کاتولیک بودند. در کوبا باپتیست ها به عنوان بزرگترین مذهب پروتستان شناخته می شود. سنت های دیگری همچون یهودی، قدیسه، اسقف اعظم ، مجمع خدایان و پروتستان ها از دیگر پیروان مذاهب مختلف در این کشور هستند.

فیدل کاسترو در مذهب کوبا نقشی تاثیر گذار داشت و در واقع یک دولت متعصب در مقابل باورهای کمونیست ساخت.  در طی دروان او بیش از 400 مکتب مختلف ماتولیکی بسته شد و جلوی ترویج باورهای خطرناک آنها گرفته شد. مراجعین به کلیساها در دوران کاسترو به شدت کاهش یافتند . کلیساها زیر نظر دولت رفت و با خرافات به شدت مقابله شد. در حال حاضر مذاهبی که در شورای کلیساهای کوبا مورد تایید باشند توسط دولت به رسمیت شناخته می شوند.

حمل و نقل در کوبا

کوبا از سال 2002 راه های حمل و نقل خود را گسترش داد . این کشور 60858 کیلومتر جاده دارد که بزرگراه مرکز این کشور با 2253 کیلومتر  شهر های پینار دل ریو با گوانتانامو را به هم وصل کرده و در مسیر خود از همه شهرهای بزرگ کوبا رد می شود. شبکه اتوبوس رانی در همه شهر های کوبا فعالیت زیادی دارد  و حمل و نقل جاده ای با کامیون ها به راحتی امکان پذیر است.

راه آهن کوبا ملی شده و مسیر اقیانوس شرقی تا غربی را با اتصال جزایر مختلف کوبا و به شکل استاندارد طی می کند. این راه آهن به شکل سراسری است و اغلب شهر ها و جزایر کوبا را به همدیگر وصل کرده است.

کوبا با همکاری اتحاد جماهیر شوروی سابق کشتی های اقیانوس پیما و قایق های ماهیگیری زیادی را راه اندازی کرد و برای اولین بار در سال 1960 یک بندر ماهیگیری بزرگ در خلیج هاوانا احداث کرد. کم کم بر بنادر این کشور افزوده شد و مهم ترین بنادر این کشور مانند هاوانا، سینفوگوس، ماریل ، سانتیاگو  دو کوبا، نوایتاس و ماتانز  محل لنگر اندازی کشتی های بزرگ دنیا از کشور هایی همچون شوروی، انگلستان ، اسپانیا و اروپای شرقی شد. کوبا 240 کیلومتر آبراه های داخلی دریایی دارد.

در سال 2004 در کوبا 170 فرودگاه وجود داشت  که از سال 2005 تاکنون 78 مورد از آنها کنار گذاشته شده اند. اصلی ترین فرودگاه کوبا فرودگاه جوزه مارتی در هاوانا است. روزانه پرواز های داخلی زیادی بین هاوانا و شهر های بزرگ دیگر کوبا در این فرودگاه انجام می شود و برنامه های پرواز های بین المللی این فرودگاه هم بصورت هفتگی به کشورهای مختلف از جمله اسپانیا، مکزیک، مسکو، پراگ و جامائیکا انجام می شود.

دولت کوبا

فیدل کاسترو بعد از نخست وزیری در سال 1959 قدرت اصلی دولت را در دست گرفت.  قانون اساسی انقلاب کوبا اصلی ترین خط مشی فیدل کاسترو برای رهبری کوبا بود. برای تثبیت وظایف و قدرت دولت کمیته اجرایی  با عضویت 10 نفر به همراه خود کاسترو به عنوان رهبر این کمیته در سال 1972 تشکیل شد. شورای مجلی کوبا توسط مردم به مدت 5 سال انتخاب می شوند و پس از ان این شورا رئیس دولت را انتخاب می کند. رئیس جمهور کوبا به عنوان رئیس مجلس و یا کنگره کوبا نیز شناخته می شود.  نهاد رئیس جمهوری دارای شش معاون و 23 نفر عضو دیگر می باشد. قانون اساسی کوبا حزب کمونیست را به عنوان بالاترین نیروی اصلی جامعه و دولت می شناسد که بر سایر احزاب سیاسی دیگر تاثر مستقیم می گذارند. رای گیری در کوبا برای شهروندان با سن بالاتر از 16 سال در نظر گرفته شده  است و افرادی که مهاجرت دائم از کوبا کرده اند حق حضور در رای گیری را ندارند.

احزاب سیاسی

فیدل کاسترو از طریق یک گروه ائتلافی به نام جنبش 26 ژوئیه به قدرت رسید. در کنار او دو حزب اداره انقلاب دانشجویی و حزب کمونیست مجاز به فعالیت بودند. در ادامه به دلیل همکاری های اتحاد جماهیر شوروی برای بر پایی انقلاب و قدرت فیدل کاسترو وی وفاداری خود را به مارکسیسم انینیسم اعلام کرد.

با این حال احزاب سیاسی کوچک و بزرگ زیادی در کوبا به طور رسمی و غیر رسمی فعال هستند که حزب سیاسی چین و یا کمونیسم تنها حزب مجاز در این کشور شناخته می شد.  هر چند اختلافات سیاسی همچنان در کوبا دیده می شود و  افراد عضو این احزاب سیاسی در پروژه ای به نام وارلا (Varela) خواستار تغییراتی در قانون اساسی به منظور آزادی سخن و شراکت آزاد این احزاب در قدرت و همچنین عفو به زندانیان سیاسی و اصلاحات ساختاری دولت هستند.

ساختار دولت محلی

کوبا دارای 14 استان و 169 شهرداری است.  قانون اساسی انتخاب شهرداران را که برای مدت 2 سال انتخاب می شوند بر عهده مردم بالای سن 16 سال و با رای گیری گذاشته است. مردم در این رای گیری نه تنها شهردار که نمایندگان مجلس و شوراها را هم انتخاب می کنند. شهردارها زیر نظر دولت مرکزی و بصورت آزادانه برای شهر های خود تصمیم گیری می کنند.

سیستم قضایی

قانون اساسی 1976 دیوان عالی کشو را که شامل یک رئیس، یک معاون و سایر قضات است را به عنوان بالاترین مرجع قضایی کشور به رسمیت شناخت . همه اعضا دادگاه توسط مجلس ملی انتخاب و انتصاب می شوند. به غیر از این اعضا تمامی دادستان های کل و معاونان وکلا نیز توسط مجلس ملی تعیین می شوند. قوانین قضایی کوبا توسط شورای حکام  بررسی و تعیین می شود و تمامی این تصمیمات باید در دادگاه های شهر ها اجرایی شود. در کوبا همچنین 7 دادگاه تجدید نظر ، دادگاه ای منطقه ای و دادگاه های مدنی و اجتماعی زیادی وجود دارد.  از دیگر مراجع قضایی دادگاه های نظامی هستند که برای امور ضد انقلابی و نظامی کاربرد دارند.

نیروی نظامی

مطابق اخرین اطلاعات سال 2005 حدود 49 هزار پرسنل فعال و 39 هزار پرسنل مخفی در نیروهای مسلح کوبا فعال هستند. ارتش کوبا 38000 نفری است و تجهیزات ان شامل حدود 900 تانک، حدود 700 تیپ زرهی و 1715 توپخانه و … است. نیروی دریایی کوبا 3000 پرسنل دارد و نیروی هوایی آن نیز 8000 پرسنل در خدمت دارند.

ایالات متحده امریکا یک پایگاه دریایی در خلیج گوانتانامو در جنوب شرقی کوبا دارد که تحت قراردادی با این کشور در سال 1934 احداث شده است. این پایگاه به عنوان پایگاهی استراتژیک و مهم برای  موضوعات آموزشی و امنیتی در دریای کارائیب دیده می شود و علی رغم تلاش های زیادی رژیم فیدل کاسترو و دولت کوبا برای جمع کردن این پایگاه همچنان امریکا بر حفظ این پایگاه اصرار دارد. در این پایگاه حدود 2000 نفر نیرو مستقر هستند.

همکاری های بین المللی

کوبا در 24 اکتبر سال 1945 به عضویت سازمان ملل متحد در آمد.  این کشور همچنین عضوی از ECLAC و چندین سازمان تخصصی دیگر مانند FAO ، آژانس بین المللی انرژی اتمی ، IFAD، ILO، UNESCO، UNIDO و WHO   است. کوبا در بسیاری از سازمان های بین المللی دیگر نیز همکاری و عضویت دارد که از ان جمله می توان به سیستم اقتصادی امریکای لاتین ، اتحادیه کشور های کوچک و … نام برد.

کوبا عمدتا یک کشور کشاورزی است و به طور سنتی تولید کننده برتر قند و شکر در دنیا است. سهم کشاورزی در تولید ناخالص داخلی این کشور 24 درصد در سال های قبل بوده که این روز ها درصد زیادی یعنی حدود 10 درصد کاهش نشان می دهد چرا که صنایع دیگری مانند صنعت گردشگری بخش مهم تری را در این کشور به خود اختصاص داده است.

اغلب رابطه تجاری کشور کوبا با کشور روسیه و جماهیر شوروی سابق بود. موضوع سرمایه گذاری خارجی در کوبا بخصوص پس از بحران اقتصادی شکر از سال 2000 به این طرف بیشتر شد و حدود 400 سرمایه گذاری کلان خارجی در کوبا با مشارکت شرکت های مختلف خارجی انجام شد یعنی مبلغی حدود 4.2 تا 4.5 بیلیون دلار سرمایه گذاری که باعث بهبود شرایط اقتصادی در کوبا شد. در کل تغییرات صورت گرفته و تغییر استراتژی نگاه به اقتصاد تنها بواسطه شکر باعث رشد اقتصادی بهتر در کوبا شد و به نظر می رسد این تغییرات  با رویکرد نگاه به سرمایه گذاری خارجی در بخش های اقتصادی بخصوص حوزه های گردشگری و تولیدات صنعتی و تجارت شرایط بهتری را برای کوبا به همراه داشته باشد.

درآمد ملی کوبا

به گزارش آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) در سال 2005 تولید ناخالص ملی  و داخلی کوبا در حدود 37.1 میلیارد دلار تخمین شده شده است. این گزارش همچنین نرخ رشد تولید ناخالص داخلی کوبا را سالیانه 5.5 درصد تخمین شده که برآورد می شود کشاورزی 5.5 درصد ، صنعت 26.1 و خدمات 68.4 درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور را شامل شوند.

نیروی کار کوبا

طبق براوردهای سال 2005 4.6 میلیون نفر در کوبا نیروی کار وجود دارد که در بخش دولتی آن 22 درصد و در بخش خصوصی 78 درصد مشغول به کار هستند. نیروی شاغل در این کشور در بخش صنعت 14.4 درصد ، در کشاورزی 21.2 درصد، در خدمات 64.4 درصد و نرخ بیکاری  1.9 درصد پیش بینی شده است.

همه کارگران کوبا زیر نظر اتحادیه کارگری و تحت کنترل کنفدراسیون کارگران کوبا حمایت می شوند. اتحادیه فعالیت هایی که که بدون هماهنگی و خارج از کنترل این سازمان باشد را ممنوع اعلام کرده و هر گونه اعتصاب و اعتراض در این کشور باید با هماهنگی این اتحادیه صورت بگیرد. حداقل دستمزد کارگران بسته به نوع فعالیت آنها تعیین می شود ولی کمتر از 9 دلار در ماه در سال 2005 نبوده است.  پرداخت مستمری به بیمه تامین اجتماعی به منظور حمایت های درمانی و مراقبت های پزشکی و مسکن و غذا انجام می شود. مطابق قوانین کوبا 8 ساعت فعالیت در روز تعریف می شود و هر کارگر یک روز در هفته می تواند استراحت داشته باشد، میزان مرخصی مجاز در سال یک ماه و پرداخت حقوق به کارگران زیر نظر قانون اساسی تضمین شده است. در هفته 44 ساعت کار استاندارد است و شغل های خطرناک و مشاغل سخت ساعات کار کمتری دارند. حداقل سن شروع کار 17 سال است که به دلیل نیاز به نیروی کار در سنین 15 و 16 سال هم منع قانونی دیده نمی شود. نوجوانان باید ساعات کار کمتری داشته باشند یعنی 7 ساعت در روز و 40 ساعت در هفته که همگی این موارد مطابق با قانون کار در کوبا تعریف شده است.

کشاورزی

کوبا حدود 3 میلیون هکتار زمین کشاورزی زراعی و 750 هزار هکتار محصولات دائمی دارد.  در سال 2003 تخمین ها نشان می داد که 13.1 درصد از مردم شاغل در حوزه کشاورزی فعال هستند. با این وجود عمده محصولات کشاورزی کوبا در بخش شرقی رشد می کنند و مهم ترین تولید کشاورزی کوبا نی شکر است. توتون دومین محصول مهم در کوبا که در مزارع کوچک بصورت کشت فشرده تولید می شوند. سایر محصولات کشاورزی مهم در کوبا به ترتیب عبارتند از پرتغال، سیب زمینی، قهوه، انبه، آناناس، زنجبیل، پاپایا و دانه های روغنی که سهم زیادی در صادرات کوبا دارند.

تولیدات دامی

در بخش دولتی کوبا تولید شیر در سال 2004 به 610.700 تن رسید  و تخم مرغ نیز سهمی معادل 79000 تن در این حوزه داشت. سایر محصولات دامی کوبا به ترتیب عبارتند از 1.7 میلیون خوک، 440000 راس گاو، 3.2 میلیون گوسفند، 425000 بز، 18.4 میلیون جوجه و… .  کوبا همچنین در حوزه کارائیب بیشترین تولید عسل را به میزان 7.200 تن در سال دارد.

صید ماهی

آب های حوزه استحفاظی کوبا بالغ بر 500 نوع ماهی خوراکی را در دل خود جای داده است. میزان صید ماهی در این آب ها در سال 2003 بالغ بر 68.420 تن گزارش شد. گونه های پر طرفدار و اصلی محصولات دریایی که در کوبا صید می شوند عبارتند از خرچنگ دریایی و صدف دریایی. ناوگان دریایی کوبا دولتی است و شرکت های خصوصی نیز زیر نظر این ناوگان فعالیت می کنند. صادرات دریایی کوبا منبع درامد ارزی فراوانی برای این کشور است به طوری که درامد ارزی کوبا در سال 2003 از صید های دریایی بالغ بر 64.4 میلیون دلار تخمین زده شد.

جنگلداری

متاسفانه در دوران استعمار کوبا بخش عمده ای از جنگل های کوبا از بین رفت و حدود 14 درصد کاهش داشت. این موضوع فرسایش خاک زیادی برای کوبا به همراه داشت. هر چند در بین سال های 1959 تا 1985 با سیاست های فیدل کاسترو 1.8 میلیارد نهال کاشته شد تا حفظ منابع جنگلی و جلوگیری از فرسایش خاک سرعت بگیرد. از جمله نهال های کاشته شده در این مناطق در این مدت زمان را می تواند اکالیپتوس، کاج، ماجووا، دسر و کادورینا نام برد.  جنگل های کوبا  2.348.000 هکتار هستند و حدود 21.4 درصد از کل مساحت کوبا را تشکیل می دهند. یکی از تولیدات مهم کوبا در حوزه جنگلداری تولید چوب های صنعتی و هیزم های مختلف است.

محصولات معدنی

نیکل مهم ترین کالای معدنی کوبا است و بعد از نی شکر مهم ترین محصول این کشور در صادرات است.  ذخایر نیکل کوبا این کشور را در  چهارمین رده بزرگترین کشور های دنیا از حیث این ماده معدنی قرار داده است.  تغییرات اخیر در سیاست های ارزی کوبا باعث افزایش صادرات این ماده معدنی شده است. شرکت های کانادایی زیادی در این صنعت در کوبا مشارکت دارند. کبالت، اکسید، اکسید اهکی، سولفید و رسوبات آهنی از دیگر منابع معدنی کوبا هستند. همچنین باید به این موارد آمونیاک، کرومیت، طلا، گچ و نمک دریایی را هم افزود.

انرژی و برق

کوبا دومین تولید کننده برق در منطقه کارائیب است. تولید برق این کشور فقط در منطقه پورتوریکو انجام می شود. در سال 2002 ظرفیت تولید برق در کوبا 4.411 میلیون کیلو وات بوده که از این میزان 4.354 میلیون کیلو وات از منابع حرارتی و 0.057 میلیون کیلو وات از منابع آبی تولید شده است.در سال 2002 این میزان به 14.771 میلیون کیلو وات خروجی برق تغییر پیدا کرد .

کوبا همچنین دومین کشور از نظر ذخایر هیدروکربنی در منطقه کارائیب است. طبق گزارش مجله نفت و گاز  در سال 2005 ذخایر ثبت شده کوبا برای این منبع 750 میلیون بشکه بوده است . همچنین در طول دو دهه گذشته تولید نفت خام در کوبا به شدت رشد داشته به طوری که از 16 هزار بشکه در روز امروزه بالغ بر 67 هزار بشکه نفت خام تولید می شود. نفت کوبا از نوع نارنجی و سنگین است که باید تصفیه و پردازش شود.

ذخایر گاز طبیعی کوبا نیز طبق همان گزارش مجله نفت و گاز بالغ بر 2500 میلیارد فوت مکعب در سال 2005 بوده است.

صنعت

در مارس سال 1968 تولیدات صنعتی کوبا ملی شد. صنعت 35 درصد از تولید ناخالص داخلی کوبا را تشکیل می دهد. عمده ترین صنایع کوبا مرتبط با تولید شکر و قند هستند اما تولیدات مواد غذایی مانند پنیر، ماست، کره، بستنی و آرد گندم  و یا محصولاتی همچون صابون، خمیر دندان، جعبه مقوایی، نوشیدنی های الکلی  و غیر الکلی ، پارچه، کفش،  توتون، موادشیمیایی، سیمان ، ماشین الات کشاورزی و … نیز وجود دارند.از اواسط دهه 1990 نیز ورود صنعت گردشگری به این حوزه با رشد فراوانی روبه رو بوده است.

علم و تکنولوژی

در سال 2002 هزینه های صورت گرفته برای تحقیق و توسعه به حدود 189.6 پزو کوبا و یا 0.62 درصد تولید ناخالص داخلی در کوبا رسید. از این میزان 60 درصد از منابع دولتی، 35 درصد توسط کسب و کارهای آزاد و خصوصی و 5 درصد توسط منابع خارجی تامین شد. در سال 2002 2.510 تکنیسین و 538 محقق از هر یک میلیون نفر در فرایند تحقیق و توسعه فعال بودند.

آکادمی علوم کوبا در سال 1962 تاسیس شد. این سازمان به همراه وزارت کشاورزی مرکز اصلی تحقیقات در سراسر کوبا بوده اند.  موسسات آموزش عالی در زمینه علوم مختلف و مهندسی  بواسطه دانشگاه های مطرحی همچون هاوانا و دانشگاه مرکزی لاس ویلاس در رشد علم در کوبا تلاش های زیادی کردند.

تجارت داخلی

مرکز تجاری اقتصادی کوبا پایتخت این کشور هاوانا است. سایر شهر ها دارای مراکز بازار یابی و توزیع و تولید هستند ولی اهمیت هاوانا را ندارند. مثلا کاماگوئی مرکز گاو داری ها و تولید نیشکر است، سانتاکلارا کمربند تولیدی تنباکو است و سانتیاگو معدن مهمی در محصولات معدنی  است و حتی هالگوئین  مرکز کشاورزی و صنعتی کوبا محسوب می شود .

در سال 1962 با ایجاد قوانینی تمامی مشاغل خرد و کسب و کار ها بصورت قانونمند و ملی شدند. در سال 1984 اتحادیه خرده فروشان تاسیس شد و در سال 2002 بیش از 200 هزار کشاورز مستقل شدند و 100 هزار کسب و کار در کوبا به ثبت رسید.

به دلیل تحریم تجاری سازمان یافته ایالات متحده علیه کوبا و عدم توانایی کوبا به تامین اغلب خواسته های خود از شوروی سابق مقررات و سیاست های مصرفی کالا و خدماتی در کوبا پیاده سازی شد. اما پس از سال 1980 تقریبا تمامی نیاز ها در خود کوبا و یا از سمت کشور های هم پیمان مرتفع و اغلب کالاها و خدمات در دسترس بود.

تجارت خارجی

کوبا روابط تجاری زیادی با کشورهای امریکا لاتین، کارائیب، آفریقا و آسیل و اروپا دارد. در سال 1989 کوبا در اقتصاد و تجارت خارجی خود با شوروی سابق به شکست خورد و این موضوع به دلیل وابستگی زیاد این کشور به شوروی و کشورهای بلوک شرق باعث خسران و ضررهای زیادی در کوبا شد. با این وجود بسیاری از جمهوری خواهان شوروی سابق همچنان مصر به حفظ روابط اقتصادی و تجاری با کوبا بودند و اولویت تجاری خود را با این کشور حفظ کردند.  اما در هر صورت کوبا تنوع در شرکا تجاری را در سال های اخیر در دستور کار خود قرار داده است.

کوبا تقریبا بیش از نیمی از درآمد ارزش خارجی خود را از طریق صادرات قند و شکر و عسل به دست می آورد. نیکل در درجه بعدی اهمیت صادراتی و سود اوری برای کوبا است و 23 درصد از حجم صادرات این کشور را به خود اختصاص داده است.پس از آن ماهی با 6.8 درصد ، تنباکو با 5.6 درصد وگیاهان داروئی 2.8 درصد می باشند. واردات این کشور بیشتر نفت، مواد غذایی و ماشین آلات صنعتی و مواد شیمیایی هستند.

عمده صادرات کوبا به کشور های هلند با 22.7 درصد، کانادا با 20.6 درصد، چین با 7.7 درصد، روسیه با 7.5 درصد، اسپانیا با 6.4 درصد، و ونزوئلا با 4.4 درصد  و عمده واردات از اسپانیا با 14.7 درصد، ونزوئلا با 13.5 درصد و پس از آنها کشور های روسیه، هلند و چین می باشد.

تعادل پرداخت

هر چند در سال 1963 ایالات متحده تجارت خود را با کوبا به کلی متوقف کرد ولی ذخایر دلاری این کشور به هیچ عنوان کاهش نیافت و بیشتر تجارت ها از طریق توافقنامه بارتی انجام شد. در سال 1997 بدهی کوبا به روسیه یا شوروی سابق به بیش از 20 میلیارد دلار رسید. برای کسری بودجه کوبا سیاست های صادراتی خود را توسعه داد و موضوعات جدیدی همچون گردشگری را به توسعه صادراتی خود افزود.

بانکداری و اورق بهادار

تمامی بانک های کوبا در سال 1960 ملی شدند. بانک ملی کوبا در سال 1948 تاسیس شد و در سال 1967 بازسازی گردید. مهم ترین بانک های تجاری کوبا عبارتند از Banco Financiero International و Banco Popular dul Ahorro .

مبادلات با اوراق بهادار در کوبا وجود ندارد. در اقتصاد داخلی کوبا  تلاش برای کاهش یارانه های شرکتی باعث افزایش تقاضا برای سرمایه گذاری در صنایعی همچون گردشگری شد، موضوعی که دولت کمتر می توانست وارد آن شود.

بیمه

تا ژانویه سال 1964 همه بیمه های کوبا ملی شدند. هر چند صنعت بیمه هیچ گاه بیش از 1 درصد از درامد ملی را به خود اختصاص نداده است ولی به دنبال ساختار اقتصادی نوین فرصت های جدیدی برای سرمایه گذاری در این صنعت به وجود امد. در سال 1997 شرکت های بیمه خارجی فراوانی در کوبا سرمایه گذاری کردند و توانستند دیدگاه مردم کوبا را نسبت به بیمه خصوصی و بیمه فردی بهبود بخشیده و موفق باشند. به دنبال بیمه درمانی بیمه های مسافرت، بازنشستگی و زندگی و عمر هم به تازگی به شدت در این کشور مورد توجه قرار گرفته است. اما به این وجود هیچ یک از طرح های بیمه خصوصی نمی توانند جای بیمه تامین اجتماعی در کوبا را بگیرند. بیمه هایی مانند بیمه شخص ثالث برای خودرو ها در کوبا الزامی است.

درامد های دولتی

تحت سیستم مدیریت اقتصادی در کوبا  ، کمیته هایی دولتی برای آمار و امور مالی در کوبا فعالیت می کنند.درآمد دولت در کوبا تحت تاثیر شرکت های ملی، بودجه های رسمی ، کمک های اجتماعی و مالیات بر درامد و مالیات بر ارزش افزوده و کمک های خارجی می باشد.

مالیات

مطابق با قوانین مالیاتی سال 1962 مالیات هایی برای درامد های زیاد، حمل و نقل زمینی، نقل و انتقال ملک، اسناد مالیاتی، مالیات بر کالاهای مصرفی و مالیات بر سرمایه گذاری داخلی و خارجی دیده شده اند.

سرمایه گذاری خارجی

فیدل کاسترو در فوریه سال 1960 اعلام کرد که سرمایه گذاری خارجی در کوبا تنها در صورتی مورد قبول است که بتواند به دولت کوبا کمک کند. شرکت هایی که این سرمایه گذاری ها را انجام می دهند باید شرکت های ملی کشور های مختلف باشند تا وابستگی به شرکت های خصوصی برای کوبا به همراه نداشته باشد. هر گونه سرمایه گذاری خارجی جدید باید توسط هیئت مدیره مرکزی تائید شود.

از اواسط دهه 1960 اغلب دارایی ها و سرمایه های متعلق به ایالات متحده از کوبا جمع آوری شدند . دلیل آن روابط سیاسی و شرایط ناسیونالیسمی بود که در کوبا حاکم شده بود. با این وجود هر چند قوانین دولتی سختگیرانه ای در کوبا وجود داشت ولی باز هم برخی از شرکت های بین المللی شرایط سرمایه گذاری خود را در این کشور حفظ کردند.

در بین سال های 1960 تا 1970 عمده سرمایه گذاری های خارجی در کوبا تنها به کشور های اروپای شرقی و شوروی محدود شده بود اما پس از ان یعنی در سال های 1970 تا 1982 تلاش های زیادی برای توسعه سرمایه گذاری خارجی در کوبا به سایر کشور ها اجازه داد در این کشور سرمایه گذاری کنند و کشور هایی همچون ژاپن،کانادا و کشور های اروپای غربی تحت این قوانین جدید در کوبا سرمایه گذاری کردند. با این حال اجازه سرمایه گذاری به شرکت های خصوصی همچنان بیش از 49 درصد از سهام را شامل نمی شد.

از سال 1990 دولت کوبا ضرورت باز کردن درب های اقتصادی خود را برای سرمایه گذاری خارجی  از طریق سرمایه گذاری کامل خارجی و یا بصورت شراکتی در این کشور مورد توجه قرار داد. به همین منظور سرمایه گذاری در صنایعی همچون شکر، تنباکو ، دارو ، نیکل، حمل و نقل و گردشگری برای شرکت های خارجی آزاد شد. در سال 1995 شرایط بازگشت کامل سرمایه و سود سرمایه گذاری برای شرکت ها و افراد خارجی به کلی تصویب شد.

همین موضوع باعث شد در سال 1998 بیش از 322 سرمایه گذاری مشترک با بیش از 50 کشور مختلف در کوبا انجام شود. علاوه بر این بسیاری از شرکت های خارجی قرارداد هایی را برای سرمایه گذاری در  حفر چاه های نفت در کوبا به امضا رساندند. در همین راستا جریان سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کوبا در سال 1998 به 15.2 میلیون دلار،  بالغ بر 9 میلیون دلار در سال 2000 و بیش از 4.6 میلیون دلار در سال 2001 اعلام شد. منابع اصلی سرمایه گذاری خارجی در کوبا در حال حاضر از کشور های کانادا، اسپانیا، فرانسه، ایتالیا، هلند و امریکای لاتین هستند.

توسعه  اقتصادی

تا سال 1959 سیاست سرمایه گذاری در کوبا یک سیاست آزادانه بود. مالیکت دولت عمدتا به خدمات داخلی تعلق داشت. در سال 1959 با در دست گرفتن قدرت توسط فیدل کاسترو اقتصاد بصورت مرکزی برنامه ریزی شد. ملی سازی زیادی صورت گرفت و تمامی صنایع ، معادن، پالایشگاه ها، ارتباطات  و حتی واردات و صادرات در دست دولت قرار گرفت.

در ابتدا تمرکز بر روی صنعتی شدن شکر و سایر صنایع بود اما با این حال شکر غالب شود. طرح توسعه 1975 تا 1980 کوبا اهداف تولیدی خاصی را برای کوبا تعیین کرد و نرخ رشد اقتصادی را 6 درصد تعیین کرد ولی در سال 80 اعلام شد که رشد واقعی نرخ برابر با 4 درصد بوده است. همین موضوع باعث شد طرح های انگیزشی تغییر کند و  آزادی بیشتری به افراد داده شود. مقررات استخدام تغییر کرد و ریاضت های اقتصادی در کوبا تعیین شد که منجر به افزایش قیمت ها و درآمد داخلی دولت شد.

در سال های 1992 و 1993 قرارداد های سرمایه گذاری زیادی بین کوبا و روسیه به امضا رسید. همچنین در سال 1998 کوبا به عنوان عضو جدید صندوق بین المللی پول و بانک جهانی در آمد. کوبا همچنان به اصلاحات بازار کار و تولید و صنعت خود ادامه می داد و در دهه 1990 رشد اقتصادی خود را به تولید،گردشگری، معدن و خدمات گسترش داد. در واقع در سال 90 گردشگری بیشتر جایگزین صادرات شکر شد و کم کم شرایط اقتصادی بهبود یافت. ایجاد بانک مرکزی جدید اصلاحات مالی  را به همراه داشت و در سال 1995 بخش خصوصی بیشتر وارد بازار شدند. در سال 2000 اقتصاد کوبا به لطف سرمایه گذاری های خارجی مناسب ادامه داد.

 احتمال می رود روند رو به رشد سرمایه گذاری خارجی بخصوص از طرف کشور های چین و ونزوئلا  در سال های آینده اقتصاد کوبا را بیشتر بهبود دهد. که البته وجود مشکلات اقتصادی در این دو کشور می تواند در آینده بر روی اقتصاد کوبا هم تاثیر گذار باشد.

توسعه اجتماعی

در کوبا یک سیستم خاص تامین اجتماعی برای پوشش تقریبا تمامی کارگران و محافظت از آنها در برابر خطرات سلامتی و بیماری، پیری، ناتوانی، بازنشستگی و زندگی در سال 1963 به اجرا درآمد.  مشارکت در این برنامه توسط کارفرمایان ( 10 درصد از افراد دارای کسب و کار) و تامین کسری آن توسط دولت فعالیت می کند. سیستم تامین اجتماعی کوبا همچنین برنامه هایی به منظور حمایت از مادران و زایمان، بیماری های مختلف، مراقبت های بهداشتی و ملی  و… را اجرایی کرده و تا یک سال از زمان بارداری و زایمان مادران را پوشش می دهد.

قانون خانواده هرگونه تبعیض جنسیتی را ممنوع کرده است. زنان به صورت برابر با مردان از حقوق تحصیلی و حرفه ای برخوردار هستند.  حتی حقوق برابر برای هر فرزند مشروع و نا مشروع دیده شده و والدین در برابر فرزندان تعهداتی را دارند. خشونت و جنایت در این کشور آمار بسیار پایینی دارد. البته به دلیل عدم گزارش جنایات و خشونت های سازمان یافته و انفرادی در رسانه های جمعی این کشور اطلاعات دقیقی در این خصوص در دست نیست.  روسپیگری برای افراد بالای 17 سال مجاز است ولی باید تحت نظارت دولت بوده و مشکلات قانونی نداشته باشد. سازمان های بین المللی بدون مجوز و تایید سران کشور کوبا اجازه فعالیت در این کشور را ندارند و فعالان حقوق بشر باید برای هر اقدامی در کوبا از دولت این کشور اجازه داشته باشند.

سلامت و بهداشت عمومی

با انقلاب سال 1959 کوبا از نظر بهداشت عمومی بسیار خوب عمل کرده  و شرایط بهداشتی در این کشور بسیار مطلوب شده است. در طول این سال ها بیش از 95 درصد از مردم دارای آب آشامیدنی سالم و بالغ بر 95 درصد از مردم به  شرایط بهداشتی مناسب دسترسی دارند.

مرگ و میر نوزادان از 60 نوزاد در هر 1000 تولد در سال 1959 به 6.33 در سال 2005 کاهش یافته است . اکثر زنان متاهل در کوبا از روش های پیشگیری بارداری استفاده می کنند. به ادعای دولت کوبا بیماری های از قبیل دیفتری، پلی یوم، سل ریوی، بیماری قلبی و برخی دیگر ریشه کن شده اند.

امید به زندگی در کوبا مطابق با آخرین امار 77.23 سال بوده است. عمده علل مرگ و میر ناشی از بیماری های گردش خون، سرطان، جراحی ها، بیماری های عفونی و … تنها 15 مورد از هر 1000 بیمار در سال 2001 گزارش شده است. با این حال میزان ابتلا به HIV در کوبا نگران کننده گزارش داده شده است.

مطابق با آمارهای سال 2004 در ازاء هر 100 هزار نفر در کوبا 591 پزشک، 744 پرستار و 87 دندانپزشک وجود داشت. خدمات پزشکی در حال حاضر در بصورت گسترده و پیشرفته در همه مناطق روستایی  و شهری وجود دارد. حتی مطابق با قوانین این کشور هر پزشک پس از پایان دوره تحصیلی خود موظف به دو سال خدمت در نواحی روستایی بصورت الزامی است. خدمات پزشکی بصورت کاملا رایگان ارائه می شود و هزینه های مراقبت های بهداشتی  حدود 1.6 درصد از تولید ناخالص داخلی است.

مسکن

پس از سال 1959 ساخت و ساز در کوبا رشد چشم گیری داشت تا اینکه در حال حاضر با تقاضای جمعیت مواجه شده است. تقریبا 1.3 میلیون واحد مسکونی  در طول این سال ها احداث شد. در دهه 1980 اغلب مردم دارای خانه های مستقل و  جداگانه بودند و سایر افراد در خانه های آپارتمانی و یا کلبه هایی که با چوب خرما ساخته می شد به نام هوهیوس(hohios) و یا کیاتریاس (و cyarterias) زندگی می کردند. . اغلب خانه ها بتنی و سیمانی و اجری بودن و برخی از آنها با چوب خرما و سایر چوب ها ساخته می شدند. تقریبا نیمی از این خانه ها دارای امکانات کامل بودند که بعضا امکانات خود را با سایر خانه ها شریک می شدند. در این بین حدود نیمی از خانه های خصوصی دارای حمام بودند و سایرین از حمام های عمومی استفاده می کردند.

شرایط ساخت مسکن در سال های گذشته از استانداردهای خوبی برخوردار بوده است. حدود 87 درصد از خانه های شهری به عنوان خانه های خوب و منصفانه در ساخت و ساز طبقه بندی شده اند که این امار برای خانه های روستایی 68 درصد است. در کوبا در حال حاضر بیش از 800 طرح حمایتی و بازسازی مسکن وجود دارد که 51 درصد این طرح ها دولتی و 49 درصد خصوصی هستند.

اغلب ساختمان های کوبا را دولت ساخته ولی در این میان افراد و معماران و حتی شرکت های خصوصی نیز موضوع ساخت و ساز را انجام می دهند. ساختمان ها مطابق با قوانین کوبا باید با کیفیت باشند و هزینه کمی به همراه داشته باشند. در برنامه های ساخت این مساکن باید از مصالح بومی استفاده شود، موارد به کار رفته در ساختمان ها باید قابل تجدید برای ساخت و ساز مانند خاک رس و بامبو باشد و در کل دولت باید بر فرایند ساخت و ساز نظارت داشته باشد.

کتابخانه ها و موزه ها

کتابخانه ملی خوزه مارتینی  در هاوانا در سال 1901 بازگشایی شد و در سال 2002 این کتابخانه مجموعه ای  بالغ بر دو میلیون جلد کتاب مختلف را در خود جای داده بود. این کتابخانه نه تنها به عنوان کتابخانه ملی کوبا شناخته می شود بلکه خدماتی همچون مطالعه ازاد، ارائه مراجع مختلف درسی و تحقیقاتی و خدمات مختلف به کودکان را برای عموم ارائه می دهد. از دیگر کتابخانه های مهم در کوبا کتابخانه دانشگاه هاوانا، کتابخانه موسسه ادبیات و زبانشناسی ، کتابخانه خوزه آنتونیو ایکورریا و کتابخانه شرق در سانتیاگو را می توان نام برد.

موزه ملی هنرهای زیبا در هاوانا شامل هنر کلاسی و مدرن از سراسر دنیا و به همراه تلفیقی از هنرهای خاص کشور کوبا  از دوره استعمار تا کنون است. موزه شهرداری و موزه تاریخ طبیعی فلیپه پوی در هاوانا، موزه شهری باکارودی در سانتیاگو، موزه اسکار  رجاس در اردن و موزه ایگناسیو آگارونته در  کاماگوئه از دیگر موزه های نامی کوبا هستند.

رسانه ها

سرویس های تلفن رایگان است و حدود 95 درصد از تلفن ها بصورت خودکار هستند. ایستگاه های تلویزیونی در کوبا ملی هستند که مجموعا 58 ایستگاه در سراسر کوبا می باشند، همچنین در کوبا 150 ایستگاه رادیویی نیز وجود دارد  که همگی دولتی هستند. روزنامه های و مجلات کوبا نیز کاملا دولتی هستند. گرانما روزنامه اصلی و مهم دولتی کوبا است که به زبان های اسپانیایی، انگلیسی و فرانسوی چاپ می شود. کمونیست ها نیز نشریه هفتگی خود به نام یوونتوود را دارند که سالیانه حدود 250 هزار نسخه از ان چاپ می شود.

مطابق با قانون اساسی کوبا رسانه های چاپی و دیجیتال اموال دولتی محسوب می شوند و نمی توانند خصوصی شوند. سیستم های حکومتی و کیفری سختی برای روزنامه نگاران و خبرنگارانی اتخاذ می شود که خارج از چارچوب دولتی و ملی عمل نمایند.

توریست، گردشگری و تفریحات

تا قبل از سال 1960 گردشگری یکی از منابع مهم درآمدی دولت کوبا بخصوص از طرف گردشگران امریکایی بود. در سال 1960 و به دنبال انقلاب و تحولات کوبا  این صنعت با افول رو به رو شد. تاکید بر گردشگری خارجی  و توسعه ان دوباره در سال های 1976 تا 1980 شروع شد. در این سال ها 25 هتل جدید بازگشایی شد و دولت از راه های مختلف برای توسعه گردشگری اقدام نمود.

کوبا به دلیل داشتن سواحل زیبا ، صخره های مرجانی با شکوه به خصوص در اطراف جزیره جوانان، و همچنین اماکن تاریخی فراوان مورد توجه بسیاری از گردشگران بوده و هست. شرایط صدور ویزا برای بازدید از کوبا تسهیل شد و بخصوص بازدید از شهر های هاوانا، ترینیداد و سانتیاگو خواستار زیادی داشت. در سال 1992 کوبا در  سازمان گردشگری کارائیب پذیرفته شد که بدینوسیله کشور های این حوزه برای ورود به کوبا نیازی به ویزا ندارند.

کوبا در حال حاضر وابسته و مستعمره هیچ کشور و سازمانی نیست و کاملا مستقل و بصورت خود مختار  و تحت حاکمیت یک دولت مدیریت می شود.

بازدید از کوبا به عنوان زیباترین کشور در منطقه کارائیب در ایران نیز بسیار خواهان دارد. داشتن یک تعطیلات فوق العاده در کوبا موضوعی است که با مدیریت و برنامه ریزی کارشناسان موسسه حقوقی ساحل آفتاب برای شما بسیار خاطره انگیز خواهد بود.