مشهور ترین برج های کج
از ایام قدیم همه ما با این شعر آشنایی داریم که / خشت اول گر نهد معمار کج ، تا ثریا می رود دیوار کج / گویی شاعر به نگاهی به یک معماری در دنیا تصمیم به سرودن این بیت شعر کرده و تخمین او این بوده که دلیل کج بودن برج این بوده که معمار در ابتدا خشت را کج گذاشته است . اما با پیشرفت علم معماری و ساخت و ساز ابعاد این ساختمان ها بیشتر برای همه آشنا می شوند و امروزه حتی نمای برخی از ساختمان ها وساختار آنها با شکل های خمیده و کج هم زیاد متداول شده است .
اما بدون شک و همانگونه که اطلاع دارید معروف ترین و قدیمی ترین برج کج دنیا برج پیزا در ایتالیا است . اما این تنها برج کج شناخته شده در دنیا نمی باشد . در سایر نقاط دنیا هم می توان به کرات ساختمان ها و بناهایی را با ساختار کج مشاهده نمود که برخی از انها هم که در زیر آنها را مرور خواهیم کرد شهرت کمی ندارند . در این میان برج هایی مانند برج پارک المپیک در شهر مونترال کانادا بر اساس علم و قوانین معماری و به عمد و در راستای دادن جذابیت به این نما به این شکل طراحی و ساخته شده اند . برج المپیک 165 متر ارتفاع و 45 درجه انحراف دارد و در حال حاضر به عنوان بلند ترین برج کج دنیا شناخته می شود .
برج های دوقلوی معروف به دروازه اروپا نمونه دیگر این بناهای به عمدئ کج شده یا ساخته شده می بانشد که در سال 1996 با ارتفاع 114 متر در شهر مادرید بنا گذاشته شدند . انحراف این برج های دوقلو 15 درجه می باشد. اما شاهکار این برج های کج که در سال 2010 ساخته شد برج دروازه پایتخت در ابوظبی می باشد . این بنا به دلیل ویژگی های منحصر به فرد و جذابیت و معماری بی نقصش توانست رکوردار کتاب گینس شود . این برج 18 درجه انحراف دارد و در 35 طبقه و 160 متر ارتفاع بنا شده است .
اما برخی از بزج ها هم اول قرار نبوده کج باشند و حتی هنگام ساخت هم کج نبوده اند ولی تغییرات در سطح زمین و گذر زمان باعث کج شدن طبیعی این ساختمان ها و شهرت به کج بودن این ها شده است . هر چند برخی از این بناها را توانسته اند با توجه به علم امروزی از کج شدن بیشتر انها جلوگیری کنند ولی برخی دیگر هنوز این امکان را ندارند و بشر امروزی نتوانسته جلوی کج شدن بیشتر آن را بگیرد .
بیشتر این ساختمان ها به دلیل وزن زیاد و ساخته شدن در زمین های نرم و یا رانش نسبی کم زمین به این حالت در آمد و بیشتر آنهایی که در زمین هایی سست و نرم ساخته شده اند همچنان رو به کج شدن هستند . مثلا برج پیزا هر ساله 2.5 سانتی متر کج تر می شود . امروز بسیاری از مهندسین و متخصصین به دنبال راهکارهایی برای حفظ این آثار ارزشمند هستند ولی همچنان راه حل مناسبی برای اینکه این بناها بیشتر کج نشوند پیدا نشده است . در ادامه با برخی از برج های کج معروف دنیا بیشتر آشنا می شویم .
- برج کلیسای سورهاسن در آلمان
این برج به منظور اضافه شدن به کلیسایی قرون وسطایی در سال 1495 با ارتفاع 32 متر در این محل بنا شد . کج بودن این برج با 5.19 درجه به او لقب مایل ترین برج قدیمی جهان را اختصاص داد . این برج بر روی زمینی باتلاقی و با شالوده ای از چوب بلوط ساخته شد و همین موضوع باعث شد که از آغاز قرن 19 کم کم این برج کج شود. البته تا زمانی که چوب ها مقاوم و باتلاق هنوز زنده بود این برج کج نشد ولی با خشک شدن باتلاق و پوسیده شدن چوب ها این برج شروع به کج شدن کرد .
- برج پاگودایوآنیان در چین
پاگودا معبدی متعلق به یوآنیان بود و نام او هم همین موضوع را تایید می کند . این معبد در سال 961 میلادی در ارتفاع 47 متری ساخته شد . پاگودا به شکل شش ضلعی و در هفت طبقب در چین و در شهر سوژوی تاسیس شد . عمر این برج بیش از 1000 سال می باشد و دلیل کج شدن حدود 3 درجه ای این برج ساخت برج بر روی زمینی خاکی و سنگی بود به این صورت که نیمی از ساختمان بر روی زمین سنگی و نیمی بر روی زمین خاکی استقرار یافته شد . مهندسین با تزریق بتون بر زیر قسمت های خاکی توانسته اند جلوی کج شدن بیشتر این برج را تا حدودی بگیرند .
- برج ترونی در لهستان
در قرن 13 میلادی در لهستان برج ترونی به منظور عملیات دفاعی بنا شد و امروز این برج به عنوان یکی از اصلی ترین جاذبه های گردشگری این کشور به حساب می آید . این برج در طول حیات خود کاربرد های دیگری هم داشت . پس از اینکه از موضوع دفاعی در آمد به عنوان زندان و پس از آهن برای کاربرد های آهنگری ، اسلحه خانه ، فروشگاه و کافی شاپ هم مورد استفاده قرار گرفته است . این برج هم بر روی زمین های نرم و سست بنا شد و همین باعث انحراف 1.5 متری این برج در امروزه شده است .
- برج نوینسک در روسیه
دمیدوف یک صنعتگر معروف در روسیه دستور ساخت برج نوینسک را در قرن هجدهم داد . به عقیده برخی این برج به منظور مقاصد شخصی دمیدوف و برخی آن را در راستای حفاظت از خزانه او می دانند ولی موضوع و هدف ساخت آن دقیقا مشخص نشده است . این برج 57.5 متر ارتفاع و 3 درجه انحراف دارد . دلیل کج شدن این برج فرسایش خاک به دلیل آب های زیر زمینی اعلام شده است . برای اینکه بیشتر این برج کج نشود در همان زمان ساخت آجرهایی با زاویه ای خاص در ان تعبیه شده که این نشان می دهد برج در همان زمان ساخت رو به کجی گذاشته است .
- برج پیزا در پیزا ایتالیا
برج پیزا ایتالیا در کنار کلیسای جامع این شهر و به عنوان ناقوس کلیسا در قرن دوازده ساخته شد. این برج را در طول دو قرن می ساخته اند و دلیل آن هم کج شدن برج از همان ابتدای ساخت بوده است . این برج 4 درجه تقریبا انحراف دارد و در هشت طبقه و حدود 57 متر ارتفاع بنا شده است . دلیل انحراف این برج خاک روان و نا استوار در زیر برج می باشد که به شدت نرم و باتلاقی می باشد . هر چند در سال 2008 طی یک عملیات مرمت گران با بستن برج با کابل های قوی و برداشتن ناقوس و برداشتن خاک زیر قسمت بالاتر برج این برج را استوار اعلام کردند ولی باز به نظر می رسد انحراف این برج ادامه داشته باشد تا جایی که پیش بینی می شود اگر کاری برای این بنا انجام نشود تا 80 سال دیگر سقوط خواهد کرد .
- برج کلیسای باد فرانکن هاوزن در آلمان
این برج کج شده متعلق به کلیسای شهر باد فرانکن می باشد که در سال 1938 ساخته شده است . این برج از قرن 17 رو به کجی گذاشت و دلیل آن استفاده از معادن نمک در نزیدکی این برج اعلام شده که باعث عدم توازن زمین می شد .این برج هم با انحراف 4.8 درجه ای بعد از برج کلیسای سورهاسن کج ترین برج دنیا است .
- برج زاراگوزا اسپانیا
اولین برج بلند ساخته شده در اسپانیا در قرن شانزدهم همین برج زاراگوزا بود . این برج به قصد آویزان کردن ساعت بزرگ شهر ساخته شد ولی به مجرد اتمام ساخت شروع به کج شدن کرد . شتاب و عجله در ساخت این بنا و نداشتن دقت کافی در پایه ریزی بنا دلیل اصلی این کجی عنوان شده است . هر چند برای حفظ این بنا کارهای زیادی انجام شد ولی ترس عمومی از ریزش این ساختمان و عدم ایمنی ان و به دلیل انحراف سه متری این سازه نهایتا در سال 1893 این بنا تخریب شد . امروزه تنها اثر از این ساختمان مجسمه پسری می باش که دارد به برج نگاه می کند .
- برج های کج شده بولونیا در ایتالیا
دو نماد شهر بولونیا یعنی دو برج این شهر در سال 1109 تا 1119 ساخته شد . برج قد بلندتر به نام آسینلی 97 متر ارتفاع دارد و برج قد کوتاه تر 48 به نام گاریسندا 48 متر ارتفاع دارد . این دو برج از قرن 14 رو به کجی گذاشتند و دلیل ان هم ساخت این دو برج در زمین های نرم اعلامع شده است .
- برج کلیسای دلفت در هلند
برج کلیسای کهن دلفت در هلند با ارتفاع 75 متر یکی دیگر از برج های کج مشهور دنیا است که از حالت عمود 2 متر منحرف شده است . این کلیسا در سال 1246 و برج آن در سال های 1325 تا 1350 ساخته شد .شالوده ضعیف و عدم دقت کافی در زیر ساخت این بنا باعث شد این برج از همان زمان شروع به کج شدن کند . هر چند در ساخت طبقات بعدی تلاش شد این کجی جبران شود ولی تا این زمان همچنان انحراف این برج پا بر جاست . در این برج یک ناقوس قوی و 9 تنی هم نصب شده که به دلیل ترس از انحراف و خرابی این برج مگر در شرایط اضطرار به صدا در نمی آید .
البته امروزه برج ها و ساختمان های کج در دنیا زیاد دیده می شود و به نظر می رسد اشتباهات محاسباتی و عدم پیکره بندی و شالوده بندی مناسب این برج ها و کج شدن آنها باعث ایجاد بدعتی در ساختمان سازی و ارائه الگو های ساخت و ساز جدید به معماران امروزی شده است. برای مسافرت به هر یک از کشور های نام برده شده و مشاهده این برج های ارزنده تا زمان باقی است و به هر دلیل ویران نشده اند اقدام نمایید. سیاحتگران ساحل آفتاب مجری مستقیم تورهای اروپایی مفتخر به همراهی شما در این مسافرت خواهد بود .
